Y Đức Hai Họ Mộng Bào
cảm xúc thơ Nguyễn Đình Chiểu bài 16
Phải thấu hiểu tận tường gốc rễ
Các mẫu hình vị tễ từ đâu
Cân đo bào chế sắc mầu
Chớ nên nhầm lẫn dao cầu khéo tay
Dùng muối mặn gừng cay mật ngọt
Đủ dấm chua rượu rót chế liền
Nấu hầm than nướng lửa chiên
Ngấm vào kinh lạc đáng tiền chi ra
Mật ong thấm ruột rà phế vị
Muối thì vào thận trị dấm can
Nước gừng ngấm tới tỳ quan
Rượu hoà nước tiểu ngập tràn tâm kinh
Muốn công hiệu phân minh ngũ vị
Thuốc đã dùng thần trí phải tinh
Đun sôi nấu chín do mình
Giữ gìn thể trạng bệnh tình chóng quên
Ăn uống sạch cũng nên nhất thiết
Chất mặn nhiều khí huyết sẽ tăng
Cay thì hơi xịt lăng xăng
Hại xương chát đắng mọi đằng kiêng khem
Kìa dưa chua thòm thèm lưỡi miệng
Ngọt coi chừng từng miếng thịt thăn
Mọi điều cặn kẽ khuyên răn
Cổ kim rành rẽ can ngăn đã nhiều
Lắm của ngọt bấy nhiêu bệnh tật
Thuốc uống vào thành thật ăn dè
Kiểm tra nhiều món khắt khe
Tham ăn tục uống chỉ e hại mình
Nếu trong thuốc truật linh giả dụ
Tỏi dấm mùi dễ sợ không ưa
Uống trà phải tránh quả dưa
Hoàng liên phảng phất quyết chừa bò heo
Cát cánh ấy chẳng theo hành sống
Địa hoàng xa mấy vống cải kia
Thịt trâu, Ngưu tất chia lìa
Xương hầm măng củ bên rìa chó dê
Thói quen hay bộn bề khắc thuốc
thịt cá dầu mỡ buộc bỏ ngay
Trái cây rau sống ai hay
Kiêng khem thì khá tháng ngày bền lâu
Ta xin nói một câu huân tập
Bệnh tất tòng khẩu nhập giữ mình
Bốc từng thang thuốc cho tinh
Thuận theo thủy hỏa sinh linh tận tường
Đẩy dương số tiên phương mới thật
Tâm pháp thành thực chất xưa nay
Cao minh y thuật chuyên tay
Tiện bề vấn đáp sách hay để đời
Thày đã dạy bao lời ưu ái
Bậc cao nhân chẳng trái lương tâm
Mong trò y thuật tới tầm
Cứu nhân độ thế tình thâm giống nòi.
*Nguyên tác thơ lục bát: Ngư Tiều Y Thuật Vấn Đáp
24.3.2020 Lu Hà
Y Đức Hai Họ Mộng Bào
cảm xúc thơ Nguyễn Đình Chiểu bài 17
Nay tổng quát rạch ròi đơn thuốc
Các trò nên học thuộc ghi lòng
Baỷ phương mười tễ cân đong
Thành thang hoàn tán bột trong đan ngoài
Phòng thuốc giả đúng sai tỉ mỉ
Bào chế quen mùi vị phân minh
Chớ nên khéo léo cậy mình
Chín thăng sống giáng thuận tình kiêng khem
Ngân hoa dễ nhá nhem lợi thủy
Dấm lại càng liên lụy khó thông
Đậu xanh nguyên vỏ không công
Khó bề giải độc ói nồng xình hơi
Thảo quả chữa cho người đầy bụng
Để vỏ thành rẻ rúng ngực đau
Viễn chi hắc sửu gặp nhau
Độc càng phát tác trước sau tỏ tường
Bồ hoàng sống để thông khí huyết
Nấu chín ăn thì tuyệt vô cùng
Địa du cầm huyết diệt trùng
Trần bì chữa khí màng cung trắng cường
Chống phong ngứa cứu dương phụ tử
Chữa phong tê phải có thảo ô
Ngất ngư mầm bệnh cờ hồ
Mỗi khi dùng sống dật dờ hồn mây
Nhân ngôn đốt như thày chỉ dẫn
Đá phải nung mới tán dấm ngâm
Xuyên khung loại bỏ âm thầm
Chất dầu nguy hiểm khí âm bềnh bồng
Tiều xuân hạ thu đông tác quái
Cả bốn mùa thuốc sái thất thường
Trời già đảo lộn âm dương
Xuân hòa hạ nóng thu hương đông tàn
Dẫn căn dặn dân gian trị bịnh
Tùy theo mùa suy tính đắn đo
Mùa nào thuốc ấy thăm dò
Tinh thông y thuật khéo lo chu toàn
Vào tiết xuân nồng nàn không khí
Thuốc quen dùng thấm vị thanh lương
Mùa hè nóng nực tăng dương
Từng thang hạ nhiệt thông thường hàn sa
Đến mùa thu gần xa man mát
Gió heo may dào dạt tình ca
Dập dìu sóng vỗ giang hà
Trai thanh gái lịch mặn mà yêu nhau
Hội hoa bướm khoe màu ân ái
Sợ thời gian quan tái sơn hà
Thu đông vội vã mọi nhà
Đất trời hy vọng thái hòa an khang
Bệnh thời khí dễ dàng bột phát
Cảm cúm hay sát phạt đủ đường
Đến coi bắt mạch tận giường
Thuận theo bệnh lý đúng phương thuốc dùng
*Nguyên tác thơ lục bát: Ngư Tiều Y Thuật Vấn Đáp
26.3.2020 Lu Hà
Y Đức Hai Họ Mộng Bào
cảm xúc thơ Nguyễn Đình Chiểu bài 18
Lắm trường phái tựu trung học tập
Dám so bì cao thấp Đan Kỳ
Lưu truyền đạo hạnh lương y
Non xanh nước biếc lâm ly nẻo nào
Danh tiếng thơm xôn xao bốn bể
Đã bao đời kính nể hóa công
Ngày xưa có họ Thần Nông
Viêm Hoàng nếm trải núi sông tôn thờ
Khắp muôn nơi trông chờ dược thảo
Kỳ Bá quen giao hảo cứu đời
Nội kinh nổi tiếng một thời
Đất trời cảm tạ bao lời ngợi khen
Pho Tố Vấn tương truyền y đạo
Bệnh tật ghi chu đáo đến nay
Hai mươi bốn quyển sách dày
Phân ra tám chục thiên bày rạng danh
Từ đại luận thực hành màu nhiệm
Chắng bao giờ dấu diếm mạch kinh
Vẽ đường chỉ dẫn tượng hình
Đủ năm vận khí tận tình theo năm
Phép châm cứu cần chăm trị liệu
Trong thời thang dịch cứu mạng dân
Từ Hiên, Kỳ thị bao lần
Trải qua thế kỷ bậc thần y ra
Như Biển Thước nhà ta phát triển
Có tám mươi mốt quyển Nạn kinh
Có ông Hoàng Phủ tài tình
Soạn kinh giáp ất thanh minh trăng rằm
Trương Trọng Cảnh chẳng ham quyền quý
Hãy coi pho kim quỹ ngọc hàm
Nào ai còn nổi máu tham
Trong ngoài hư thực phép làm bao la
Từ Lưu Tử nối ra vô tận
Tới Hà Gian tinh tấn hai pho
Đông Viên họ Lý trời cho
Mười pho bạt tụy đo dò thâm sâu
Miền Đan Khê thày Chu để lại
Sách thuốc kia mấy đại pho kinh
Đều từ nội lực trong mình
Diễn ra hóa giải tướng tinh cứu người
Y thư kể các nơi chẳng hết
Đàn trâu kêu khẩn thiết cột nào?
Sách nhiều vô kể xiết bao
Học trò tính học bộ nào cho hay
Bào Tử Phược mong thày chỉ giáo
Mộng Thế Triền thế đạo xưa nay
Thánh hiền trăm bộ chuyên tay
Dẫn cười chú giải lỗi dày chuyên tâm
Xét nguồn gốc mở tầm tra cứu
Sách bách gia hai chữ ” Chiết trung”
Đạo đời kinh nghiệm của chung
Lương y từ mẫu tận cùng tâm can
*Nguyên tác thơ lục bát: Ngư Tiều Y Thuật Vấn Đáp
28.3.2020 Lu Hà
Y Đức Hai Họ Mộng Bào
cảm xúc thơ Nguyễn Đình Chiểu bài 19
Bản thảo xem trước ngăn sơ xuất
Tố Vấn sau coi thật bệnh tình
Phòng ngừa bốc thuốc hành kinh
Tốn công bào chế khéo tinh tường dùng
Ngoài thang dược tận cùng Y Doãn
Trong lo toan xét đoán nhiều phương
Theo ông Trọng Cảnh tìm đường
Đông Viên học phép nội thương tận tường
Này Hà Gian một chương nhiệt học
Tạp bệnh nhiều khó nhọc khuyên chàng
Đan Khê chớ có vội vàng
Họ Vương kinh mạch rộng đường thênh thang
Trương Tử Hòa vấn vương nghề thuốc
Có lắm khoa khéo bốc biếu thừa
Đầy tràn y lý hay chưa
Nhiều phương lắm lối từ xưa đến giờ
Đem so sánh ai ngờ cũng lỗi
Sạch dòng trong nguồn cội bao la
Ghi lòng tạc dạ lời ta
Nêu ngay bóng thẳng chiều tà dần phai
Ngư xin hỏi thờ ai trong miếu?
Dẫn trả lời đạo hiệu Phục Hy
Tổ xưa là một rừng y
Cao nhân thiên hạ thần kỳ theo sau
Truyền mười đời Qủy Du Khu dẫn
Tới Linh Khu Tổ Vấn sách biên
Nối theo vua thánh tôi hiền
Mười ba đặng kể họ tên nối dòng
Người thượng cổ trọn lòng y lý
Bốn mốt ông nho sĩ đại phu
Dày công đọc sách chuyên tu
Trương, Tôn bọn ấy ngao du một thời
Tần, Sào cũng trọn đời danh giá
Hàng trăm năm vàng đá sáng tươi
Minh y chín chục tám người
Thế y hai chục sáu cười tài hoa
Nhà nối nhà sáng lòa đức hạnh
Lâu, Từ từng hiển hách nghiệp cha
Trường Tăng theo gót thiết tha
Có mười chín họ nhân hà quang vinh
Bao thế kỷ chúng sinh ngưỡng mộ
Hơn hai trăm thi thố tài năng
Ngàn năm soi sáng tuyết hằng
Tiếng thơm để lại xênh xang mọi đàng
Trước Phục Hy Tam Hoàng buổi đó
Tựu Thải kia đã mở mang nhiều
Dạy ông Kỳ Bá bao nhiêu
Huyệt do kinh lạc lắm chiêu nhiệm màu
Phép châm cứu đua nhau học tập
Thuốc chẳng cần hòa nhập âm dương
Nội công vận khí thông thường
Tĩnh tâm ép độc trọn đường hiếu sinh
*Nguyên tác thơ lục bát: Ngư Tiều Y Thuật Vấn Đáp
29.3.2020 Lu Hà
Y Đức Hai Họ Mộng Bào
cảm xúc thơ Nguyễn Đình Chiểu bài 20
Đạo Dẫn dặn trau mình ý thật
Phải coi chừng trời đất muôn hình
Lòng thành thần thánh tâm linh
Âm dương kinh lạc cần tinh tế vào
Thập nhị giáp hư hao cội phúc
Đủ ba trăm sáu chục lẻ năm
Toàn thân xương cốt ba trăm
Số dư sáu chục lẻ năm khác gì?
Đường kinh mạch suy vi năm tháng
Theo âm dương soi sáng huyệt danh
Chân kinh Hoàng Phủ thực hành
Cảnh Khôi cứu pháp dần thành chuyên môn
Mình Đường đồ bảo tồn bổ tả
Dò cho thông thiên hạ mấy ai?
“Chi công đoạt dược” chân tài
Phép châm cứu ấy thái lai mở đường
Mộng Thế Triền hòai hương suy nghĩ
Phép ngoại khoa còn bí chưa ra
Ông nào danh giá chuyên gia
Thâm sâu uyên bác gần xa tôn thờ?
Dẫn bảo rằng cậy nhờ Du Phủ
Thuở Hiên, Kỳ dụng cụ khác thường
Xẻ đầu, mổ bụng, cạo trường
Hoa Đà viết sách nhiều phương lạ kỳ
Có nhiều bậc thần y để lại
Sách ngoại khoa đủ loại cao thâm
Đan Khê truyền thụ ngang tầm
Bổ di mấy tập chuyên tâm học hành
Đọc nội kinh thêm rành y thuật
Khuyên các ngươi bác vật muôn loài
Sờ sâu khám kín trong ngoài
Tỏ lòng nhân đạo ngắn dài cưu mang
Có bốn điều sẵn sàng chỉ dẫn
Tâm pháp nhà vọng vấn thiết văn
Vọng coi thần sắc can ngăn
Đớn đau vấn hỏi băn khoăn ra vào
Nghe giọng nói thấp cao tách bạch
Thiết tận tay bắt mạch thực hư
Không quên lời dạy tôn sư
Trước sau tuần tự nhẫn từ duyên căn
Tâm làm chủ trở trăn luồng khí
Lực tàn suy thần trí mơ màng
Khô gày béo mập dở dang
Nhuận sống khô chết béo đang thực nằm
Gầy hư yếu ghé thăm biết bệnh
Dáng lom khom tê liệt lưng đau
Nhức đầu chóng mặt mày chau
Tay không nhấc nổi vai đau như dần
Bước khó nhọc ống chân buốt nhói
Ôm ngực ho lá phổi bị lao
Đè tay trước rốn cồn cào
Dạ dày gan ruột phều phào rên la
Không dậy được gật gà mất ngủ
Cổ ứ đờm lụ khụ nóng ran
Ngủ hòai bởi tại khí hàn
Co ro sát vách lạnh tràn toàn thân.
*Nguyên tác thơ lục bát: Ngư Tiều Y Thuật Vấn Đáp
29.3.2020 Lu Hà
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét