Thứ Ba, 24 tháng 12, 2024

Thơ Tình Chùm Số 1.231

 

Y Đức Hai Họ Mộng Bào

cảm xúc thơ Nguyễn Đình Chiểu bài 45

 

Ngoài giả lạnh tứ chi khô họng

Nước đái vàng nhiệt nóng ngoài da

Trùm không khát nước đái ra

Nước trong hàn giả rõ là ấm chân

 

Hơi nóng giả phân vân thời lạnh

Âm đới dương chứng cách cho tường

Ngoài rờ hầm hập trong thường

Bên trong thấy lạnh chán chường khí âm

 

Phép y trị chớ lầm hàn nhiệt

Chàng chớ quên nhất thiết” ôn lương”

Hai bên chân giả tận tường

Vọng, văn, vấn, thiết nhiều đường âm dương

 

Không định kiến mọi đường cứu chữa

Phép thổ y hãn hạ ai hay

Đại phu bốc thuốc khéo tay

Cao nhân chứng thực đạo thày sáng danh

 

Thổ vì tà thực hành dám chẹn

Thượng tiêu còn tức nghẹn hơi ngăn

Hãn vì biểu thực tà căn

Mồ hôi dàn dụa nằm lăn ra giường

 

Càng vật vã bất thường gập bụng

Hạ vì tà mà trúng âm kinh

Đớn đau cũng bởi do mình

Tà như xen nửa thực tình vào trong

 

Nghề thuốc giỏi thong dong hòa giải

Y thuật cao phải trái giãi bày

Biểu hư phép hãn mới hay

Hợp làm thanh giải cho tày kinh dương

 

Lý hư kia bất lương phép hạ

Cố hợp đường tiêu bổ kinh âm

Phải chăng mấy bệnh u thâm

Hạ lầm âm thoát hãn lầm vong dương

 

Ôi cũng lắm sách phương thuốc khác

Bổ hòa, công, tán, xác thân cho

Tổ sư căn dặn nguyên do

Chứng coi tận mắt mạch dò ngoài trong

 

Còn dốt nát chẳng thông sách thuốc

Đáng bổ thì tả, gốc công làm hòa

Khiến ai mở cửa dắt tà

Chứng khinh làm trọng học ra hại người

 

Ngư than thở cảnh đời trôi nổi

Học thuốc sai lạc lối chân trời

Bám theo kiến thức lỗi thời

Tầm chương trích cú nhiều nơi mịt mù

 

Cõi hoàng tuyền âm u khí lạnh

Chốn dương trần oán trách chi ai

Nỗi buồn mãi chẳng nguôi ngoai

Cứu người một mạng xây đài vinh quang

 

Câu kinh luận ngỡ ngàng đâu đó

“Cang hại thừa chế” ở khí vần

Nhãn quan chưa rõ máy thần

“Cang hại” hai chữ cổ nhân muộn phiền.

 

*Nguyên tác thơ lục bát: Ngư Tiều Y Thuật Vấn Đáp

22.4.2020 Lu Hà

 

 

 

Y Đức Hai Họ Mộng Bào

cảm xúc thơ Nguyễn Đình Chiểu bài 46

 

Môn cho rằng tự nhiên thiên bẩm

Thái cực sinh gốc thấm tình người

Âm dương năm tạng tìm nơi

Giao hòa phối ngẫu muôn đời cặp đôi

 

Quân hỏa cũng nửa vời âm hóa

Thủy khí theo tướng hỏa mà thừa

Ai hay thủy xuống hỏa dư

Thổ suy mộc khí lừ đừ lần theo

 

Nếu mộc xuống hắt heo kim khí

Kim yếu dần hỏa thị sang hòa

Âm dương như thể hai nhà

Năm hành thắng thế mới ra tật tàn

 

Hơi dâm thái gian nan cang quá

Dục đợi chờ hỏa họa dây dưa

Khí cang giờ lại dư thừa

Lẽ trời báo ứng chẳng chừa ai đâu

 

Trong kinh luận một câu ghi nhớ

Nghĩa con vì mẹ nợ trả xong

Thù ai cậy thế nạ đòng

Chờ thời dưới cũng cầu mong phận mình

 

Như quân hỏa chẳng bình cang động

Hại âm tình ác mộng phế kim

Biết ngay thận thủy đắm chìm

Thuận luôn chế hỏa dằn kìm hơi cang

 

Lấy đôi thủy hỏa, dàng cho vững

Để kim, mộc, thổ cũng như đây

Khen cho con tạo dựng xây

Âm dương sinh tử bấy chầy hóa công

 

Hay ở chỗ gieo trồng sự sống

Cùng núi sông chuyển động không ngừng

Hết cùng tắc biến chẳng dừng

Tĩnh kia động nọ nửa chừng lấn nhau

 

Theo năm tháng bạc màu sương gió

Sinh diệt hoài chăng chớ dằng dai

Đến khi cang cực nghiêng vai

Chữ rằng một cực kim cài hỏa xông

 

Hỏa cực độ sắt ruồng tự thủy

Thủy cực thành thổ lụy dưỡng doanh

Thủy dù sang mộc cũng đành

Muôn loài thụ tạo sinh thành thế gian

 

Cùng tinh tú tuần hoàn vũ trụ

Máy nhiệm màu đồn trú trước sau

Thử xem phong mộc làm đau

Vẫy vùng kiệt sức về sau nghiêng mình

 

Kim khắc mộc bất minh phải tính

Động kinh qua giữ tĩnh hết tình

Biết ngay thấp thổ cực hình

Gân run thịt nhão giật mình tay chân

 

Thổ cùng cực bất thần tự mộc

Tĩnh quá lâu động bốc mới xong

Xem hai chứng ấy tạc lòng

Dù cho bách bệnh xét trong dò ngoài

 

*Nguyên tác thơ lục bát: Ngư Tiều Y Thuật Vấn Đáp

23.4.2020 Lu Hà

 

 

 

Y Đức Hai Họ Mộng Bào

cảm xúc thơ Nguyễn Đình Chiểu bài 47

 

Nhân chứng tự dương sai âm đấy

Trong y khoa phương ấy dễ lầm

Bỏ qua quy luật âm dương

Biện câu “cang hại“ giết lầm người đau

 

Chẳng có thuốc dễ mau chuyển bệnh

Ngẫm câu thừa chế chểnh mà khinh

Lạnh qua nóng lại khuyên mình

Hoặc chờ ngày đến truyền kinh tự lành

 

Thể theo ý mà nhanh khỏi bệnh

Xét hợp thời mà tính cho ra

Khí cang làm hại người ta

Khí thừa trách cứ nôm na vội vàng

 

Ngư cho rằng xênh xang tạng phủ

Lắm nguyên nhân bệnh ủ khác xa

Chúng sinh muôn cõi quan hà

Âm dương chứng ấy sao mà giống nhau

 

Bởi con tạo trước sau tuần tự

Máy âm dương thứ tự dãi dầm

Thị phi điều tiếng dễ lầm

Nhập Môn: Dương chứng tự âm phơi bày

 

Trong nóng ran ai hay lạnh ngắt

Phía ngoài da con mắt đỏ vàng

Xa xôi giọng nói mơ màng

Miệng khô lưỡi rát hai đàng nguy nan

 

Mạch Sác nhảy đái tràn ỉa bón

Nước tiểu vàng dương lộn giả hàn

Trùm chăn chiếu đắp kêu than

Hợp cùng thuốc mát trấn an kịp thời

 

Tự âm vốn bao người lầm tưởng

Chẳng phải hàn bởi trướng khí lâu

Bốc thang giải độc hàng đầu

Bớt đau đỡ nhức một câu ghi lòng

 

Cũng như âm tự dương ái ngại

Nóng ngoài da trong lại lạnh tanh

Đùn ra nước dãi đã đành

Dộp môi, nhớt miệng, mục thanh, mạch trì

 

 

Trùm mền kín bố vi che đậy

Nước chẳng đòi ỉa thấy bã hèm

Nói năng lảm nhảm quấy sàm

Nên dùng thuốc ấm tự làm khí dương

 

Thuốc ôn trị thông thường mắc chứng

Thành lý trung, tứ nghịch các phương

Chao ôi sao lắm tục công

Âm dương tương khắc chẳng thông sẽ lầm

 

Tự phản nhau dương âm cang cực

Cổ chí kim y chước lẽ thường

Cao nhân học tập từng chương

Bao lời ca quyết tìm đường lần ra

 

Dương tựa âm dễ mà lường trước

Chân tay run thao thức chẳng yên

Phều phào táo bón phân đen

Dầm dề nước tiểu bao phen đỏ hồng

 

*Nguyên tác thơ lục bát: Ngư Tiều Y Thuật Vấn Đáp

25.4.2020 Lu Hà

 

 

 

Y Đức Hai Họ Mộng Bào

cảm xúc thơ Nguyễn Đình Chiểu bài 48

 

Ngư tiều nghĩ ngóng trông hòa khí

Thuốc chẳng cần tự trị bệnh lành

Cang kia thừa chế đã đành

Âm dương sinh tử mong manh phận người

 

Cả bốn mùa đất trời vần vũ

Theo ngũ hành khí tụ muôn nơi

Nắng mưa phải biết tùy thời

Đại phu bốc thuốc ở đời làm chi?

 

Đường Nhập Môn suy vi nhân thế

Bao danh y cứu tế độ trì

Thuốc hay chẩn mạch tương tri

Nghìn năm bia đá đền nghì thánh nhân

 

Thân xác bởi tinh thần khí tượng

Máy huyền vi tưởng thưởng ý trời

Than ôi vật dục khổ người

Hoặc vì tửu sắc khí hơi bất đồng

 

Hoặc đói lạnh sức nông lực cạn

Lao tâm nhiều ngao ngán chán sao

Nhọc nhằn thời thế lao đao

Chiến tranh bệnh dịch cường hào sai nha

 

Thân gầy yếu hư hao năm tháng

Hạn hán dài cay đắng làm sao

Trách trời, trời ở trên cao

Đất dày ai oán nghẹn ngào sương sa

 

Bởi cớ sao sơn hà tang tóc

Dân đau thương nheo nhóc sớm hôm

Triều đình quan lại đầu tôm

Hôn quân hủ bại nằm ôm mộng vàng

 

Miền lâm y mênh mang thảo dược

Nhen nhóm lò cứu trước chúng sinh

Khen thay y thuật thánh minh

Đủ phương pháp trị bệnh tình người ta

 

“Trí trung hòa” vị tha giải họa

Sách “tham thiên tán hóa” vân vi

Trọn hay:“ bất dược trúng y“

Ứng nhau nhân bệnh thiên ly cảm lòng

 

Ngược xuôi mãi long đong ảm đạm

Biết đi đâu trời thảm đất sầu

Mưa phùn gió bấc thân đau

Dựa theo vận khí theo sau mà lành

 

Bởi vận khí hoành hành ngang ngược

Bậc đại phu biết trước nhân sinh

Đến như dục vọng hại mình

Đau không uống thuốc sao bình máu hơi

 

Cũng đành rằng do trời vận khí

Cũng có khi vận khí nơi mình

Từ hai lẽ ấy phân minh

Đâu là y biến bệnh tình y nguyên

 

Biết y nguyên dễ quên thiên hạ

Bệnh gia tăng chẳng há theo trời

Mới hay y biến theo người

Thuốc hay công dụng trọn lời vấn vương

 

Âm dương vẫn mạch thường ba bộ

Thốn xích quan ấy đủ ra vào

Hai phương nam bắc chia sao?

Thiên hòa bất ứng năm nào bộ chi?

 

*Nguyên tác thơ lục bát: Ngư Tiều Y Thuật Vấn Đáp

26.4.2020 Lu Hà

 

 

 

Y Đức Hai Họ Mộng Bào

cảm xúc thơ Nguyễn Đình Chiểu bài 49

 

Môn khảng khái du di vận khí

Chính bắc nam định vị chúa tôi

Sáu hơi bốc hỏa cao vời

Chẳng dùng vào việc một ngồi thảnh thơi

 

Quyền lực lớn rong chơi năm vận

Thấp thổ càng bàn lấn trung ương

Biết ngay vận thổ đế vương

Mặt nam chiếu chỉ tứ phương đến chầu

 

Mộc kim thủy hỏa, cầu chúa thượng

Bá quan văn võ tướng công hầu

Vệ binh giáp mã từng xâu

Bề tôi nam bắc cúi đầu xưng tên

 

Lấy trong mười chữ thiên can hóa

Thuận tiết thời tránh họa tuyệt vời

Nam chinh mới nói đạo trời

Bắc kia quy thuận tỏ lời sách biên

 

Coi giáp tý hai niên xung mãn

Kinh dịch xem chẳng chán thánh hiền

Cao nhân y thuật thần tiên

Thì ra phận thổ chiếm quyền nam quân

 

Tám năm bắc chính, thần dân cậy

Đinh nhâm canh ất, thấy nhấp nhô

Bính tân quý mậu tung hô

Lấy hai ngôi chính phân đồ công danh

 

Mạch theo niên mới rành tách bạch

Bạn luận nhiều sát hạch chí tình

Thiên hòa mạch ấy vốn binh

Mạch trầm thông suốt tình hình tam âm

 

Thái, thiếu, quyết lâm râm trời đất

Ba âm càng chân thật theo niên

Nam chinh âm thái tư thiên

Cho hay bộ thốn mạch chuyên hữu chìm…

 

Còn bộ xích im lìm mạch hữu

Ví dụ nhiều để cứu chúng sinh

Rạch ròi chi tiết bệnh tình

Coi sao cho hết thân hình lao đao

 

Mạch chẳng ứng chìm vào xương cốt

Học thiếu hành đã dốt lại cương

Chủ quan phép mạch ấy thường

Bốn mùa bệnh biến dò đường dễ sao?

 

Kinh trời đất núi cao biển rộng

Con tạo kia lồng lộng hóa sinh

Mạch đâu mờ mịt dáng hình

Xem hơi thắng phục cho tinh tường vào

 

Phải xem kỹ gắt gao nhất thiết

Giao phản rằng sắp chết tới nơi

Thiếu âm xích thốn chơi vơi

Bệnh tình khẩn cấp kịp thời cứu ngay

 

Đặt bài ca bậc thày truyền tụng

Tổ sư ta thiên hứng văn chương

Bộ ba âm khí tỏ tường

Muôn đời con cháu bốn phương cậy nhờ.

 

*Nguyên tác thơ lục bát: Ngư Tiều Y Thuật Vấn Đáp

27.4.2020 Lu Hà

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét